یونتوفورزیس (یونتوفورز)

یونتوفورزیس موثرترین روش درمانی تعریق بیش از حد در کف دست ها، کف پا ها و نواحی زیر بغل است. این روش که در خانه نیز قابل اجراست، با استقبال گسترده در سراسر دنیا همراه بوده و نیز نظر مثبت مراجع جهانی را به خود جلب کرده است. در این مقاله سعی کرده ایم به تمامی پرسش های شما در مورد روش آیونتوفورزیس پاسخ دهیم.
مدت زمان تقریبی مطالعه این مطلب ۱۵ دقیقه خواهد بود.

یونتوفورزیس (یونتوفورز، آیونتوفورزیس، آیونتوفورز) چیست؟

یونتوفورزیس (Iontophoresis) که گاهی در فارسی به آن یونتوفورز، آیونتوفورزیس، آیونتوفورز و یا حتی دستگاه ضد تعریق نیز گفته می شود، نام یک روش درمانی بسیار موثر و بدون عارضه برای درمان تعریق بیش از حد است. در این روش، جریان های بسیار پایین و کنترل شده به نواحی دچار تعریق زیاد اعمال شده و طی چند جلسه، تعریق به حالت طبیعی و نرمال بر می گردد.

کاربرد روش آیونتوفورزیس

کاربرد اصلی روش یونتوفورزیس، درمان تعریق زیاد بدن در نواحی دست، پا و زیر بغل است. این روش که از دهه 40 میلادی بدین منظور به کار گرفته شده است، توانسته در این مدت نظر مثبت مراجع علمی دنیا را به خود جلب کرده و به عنوان خط اول درمان تعریق بیش از حد مطرح شود.
هر چند این روش برای درمان تعریق از هیچگونه ماده شیمیایی و مضر استفاده نمی کند، اما از منظر دارورسانی نیز مورد علاقه برخی محققین و مراکز فیزیوتراپی می باشد.

نواحی قابل درمان

سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) روش یونتوفورزیس را تنها برای درمان تعریق بیش از حد در سه ناحیه کف دست ها، کف پا ها و نواحی زیر بغل تایید کرده است. هرچند به لحاظ زمانی، این روش ابتدا برای درمان دست و پا معرفی شد، اما امروزه با استفاده از پد های مخصوص، درمان زیر بغل نیز به خوبی با یونتوفورز انجام می گردد.

یونتوفورزیس (دستگاه ضد تعریق) چگونه عمل می کند؟

در مورد مکانیسم عمل یونتوفورز در توقف تعریق بیش از حد، تئوری های مختلفی مطرح شده است که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– حساسیت زدایی پایانه های عصبی غدد تعریق (افزایش آستانه تحریک پذیری پایانه های عصبی سمپاتیک در نواحی دچار تعریق زیاد)
– افزایش غلظت یون H+ در اطراف غدد تعریق و در نتیجه کاهش عملکرد غدد اکرین
– مسدود شدن موقت مجاری تعریق به دلیل پدیده hyperkeratinization
از این بین به نظر می رسد نقش مورد اول مهم تر از سایر مکانیسم ها باشد.

آیا با استفاده از آیونتوفورز، تعریق به طور کامل متوقف خواهد شد؟

باید گفت یونتوفورز تعریق اضافی را به طور کامل متوقف می کند، اما تعریق طبیعی بدن که معمولاً به صورت نامحسوس وجود دارد ادامه خواهد داشت. برای درک دقیق از اینکه تعریق نواحی دچار تعریق بیش از حد پس از درمان با یونتوفورز به چه صورت خواهد بود، می‌توان گفت تعریق در این نواحی مانند تعریق فرد در پوست دیگر نواحی بدن خواهد شد: طبیعی، نامحسوس و بدون حس ناخوشایند.

روش استفاده از دستگاه یونتوفورزیس چگونه است؟

برای درمان با روش آیونتوفورزیس، می بایست از یک دستگاه استاندارد و با کیفیت استفاده نمود. در مورد درمان دست، پس از انجام تنظیمات اولیه دستگاه، کف هر دست در یک سینی درمانی قرار داده می شود. در هر سینی، مقدار کمی آب معمولی (به اندازه نصف ضخامت انگشتان) ریخته شده و جلسه درمانی با قرار دادن دست ها در سینی ها انجام می شود. درمان نواحی کف پا نیز به همین صورت (با قرار دادن پا ها در سینی های درمانی) صورت می پذیرد.
برای درمان نواحی زیر بغل، به جای استفاده از سینی ها، از پد های مخصوص زیر بغل استفاده می شود. به این صورت که این پد ها ابتدا با کمی آب مرطوب شده و در نواحی زیر بغل قرار داده می شوند. همجنین دستگاه های یونتوفورز معمولا پلاریته (قطبیت) جریان را در مقاطع مشخص تعویض می کنند تا درمان به طور متقارن در نواحی درمان انجام شوند.
جریان و زمان مورد استفاده در جلسات ابتدایی از مقادیر پایین‌تر شروع شده و در جلسات بعدی به تدریج افزایش می یابد. این برنامه درمانی به طور واضح و دقیق در دفترچه راهنمای کاربری دستگاه یونتونرم ارائه شده است تا تکمیل دوره درمانی به راحتی انجام شود.

ویدئوی زیر نحوه استفاده از دستگاه یونتوفورزیس را نشان می دهد:

(در این ویدئو از الکترودهای فلزی نمایش داده شده اند. دستگاه یونتوفورزیس یونتونرم اکنون از الکترودهای سیلیکونی استفاده می کند)

مدت زمان هر جلسه درمانی چقدر است؟

جلسات درمانی معمولا از زمان های پایین (معمولا 10 دقیقه) شروع شده و در جلسات بعدی به تدریج تا 20 و یا 30 دقیقه (در موارد شدید) افزایش می یابند. بنابراین می توان گفت مدت زمان میانگین هر جلسه درمانی با روش یونتوفورز 20 دقیقه خواهد بود.

طول دوره درمان با یونتوفورزیس چقدر است؟

چند جلسه استفاده از یونتوفورز برای درمان کامل تعریق بیش از حد لازم است؟ هر چند زمان لازم در افراد مختلف ممکن است به دلایلی مانند تفاوت در شدت تعریق ابتدایی، سن، جنس، دمای هوا، سبک زندگی و غیره متفاوت باشد، اما تجربه نشان داده به طور معمول بین 9 الی 12 جلسه استفاده از دستگاه یونتوفورزیس برای رسیدن به خشکی مطلوب لازم است. پس از رسیدن به خشکی مطلوب پوست، درمان نگهدارنده با 1 الی 4 جلسه در ماه انجام می گیرد. هدف از درمان نگهدارنده، حفظ و تثبیت اثرات درمانی است.

در حین درمان با یونتوفورز چه حسی خواهم داشت؟

یکی از مزایای یونتوفورزیس،‌ غیر تهاجمی، ملایم و بدون درد بودن آن است. در طول جلسه درمانی حس گزگز بسیار ملایمی را تجربه خواهید کرد. میزان این گزگز ممکن است در دستگاه‌های یونتوفورزیس مختلف، متفاوت باشد. دستگاه یونتوفورزیس یونتونرم، با استفاده از به کارگیری پروتکل انحصاری خود، پایین‌ترین حس گزگز در حین درمان را به همراه خواهد داشت، که نقش مهمی در آسانی استفاده از این روش خواهد داشت.برای انجام جلسه درمانی آزمایشی بدون هزینه با یونتونرم و تجربه حس هنگام درمان، اینجا را کلیک کنید.

آیا می‌توانم از یونتوفورزیس در خانه استفاده کنم؟

یکی از مزایای یونتوفورز خانگی (home-use) بودن آن است. راه اندازی یک دستگاه در کمتر از یک دقیقه انجام شده و انجام تنظیمات آن به سادگی صورت می گیرد. بدین ترتیب می‌توان درمان را در زمان و مکان دلخواه انجام داد.

میزان اثربخشی یونتوفورزیس

میزان اثربخشی روش یونتوفورز به دو عامل بستگی دارد:
1- کیفیت و کارایی دستگاه یونتوفورزیس مورد استفاده
2- پایبندی فرد به اجرای برنامه درمانی
باید توجه داشت هر دو عامل فوق در دستیابی به درمان مطلوب ضروری می باشند. از این روست که تجربه نشان داده تمامی افرادی که از دستگاه یونتونرم استفاده کرده اند به درمان کامل دست پیدا کرده اند، چرا که با توجه به سادگی برنامه درمانی و نیز انگیزه بالای افراد دچار تعریق زیاد برای اجرای منظم آن، هر دو شرط بالا برقرار بوده است.

چه ماده ای در روش یونتوفورز استفاده می شود؟

تنها ماده مصرفی در این روش، آب معمولی است که به میزان کمی در سینی های درمانی ریخته شده و یا در مورد درمان زیر بغل پد های مخصوص با آن مرطوب می شود.
هر چند مطالعاتی بر روی اضافه کردن موادی مانند آتروپین، گلایکوپیرونیوم (گلیکوپیرونیوم)، بوتولینیوم، نرمال سالین و آلومینیوم کلراید به همراه آب صورت گرفته، اما این موارد بیشتر جنبه تحقیقاتی داشته و به دلیل قدرت درمانی بالای روش یونتوفورز، هیچگونه نیازی به استفاده از مواد جانبی نخواهد بود. همچنین می بایست به عوارض جانبی داروها در استفاده بلند مدت (حتی در اثر استفاده موضعی و جذب پوستی) نیز توجه داشت، چنانکه استفاده طولانی مدت از داروهای آنتی کولینرژیک (مانند آتروپین و گلایکوپیرونیوم) در طولانی مدت می تواند باعث دمانس (dementia) شود.
همچنین استفاده از فرآورده های گیاه مریم گلی (مانند سالویگل) به همراه یونتوفورزیس تاثیر مثبتی ندارد.

عوارض روش یونتوفورزیس

در صورت استفاده از دستگاه استاندارد، روش آیونتوفورزیس عوارض جانبی به همراه ندارد. در واقع، یکی از مزایای استفاده طولانی مدت از یک روش، مشخص شدن لیست عوارض احتمالی آن است. خوشبختانه یونتوفورز از دهه 40 میلادی تا کنون (بیش از 80 سال) در سراسر دنیا مورد استفاده بوده و ایمن بودن آن به اثبات رسیده است.
این موضوع به ویژه در مقایسه با لیست عوارض دیگر روش‌های درمان تعریق اهمیت بیشتری می یابد، چرا که بوتاکس همراه با فلج شل (weak paralysis)، آلومینیوم کلراید همراه با احتمال بروز آلزایمر، و جراحی همراه با عوارض بزرگی مانند تعریق جبرانی هستند.
تنها موارد مرتبط با یونتوفورز که ممکن است در برخی افراد دیده شود، کمی حس خارش و یا قرمزی ملایم ناحیه تحت درمان بعد از هر جلسه درمانی است که خود به خود و پس از چند دقیقه رفع می گردد. هرچند این موارد نیز با پیروی از دستورالعمل های صحیح اجرای درمان، به حداقل رسیده و یا وجود نخواهند داشت.
از این روست که نهادهای معتبر جهانی (مانند FDA، EMA، آکادمی درماتولوژی امریکا و انجمن بین المللی هایپرهیدروزیس) این روش را به عنوان برترین درمان تعریق بیش از حد توصیه کرده اند.

موارد منع استفاده دستگاه ضد تعریق

به مانند هر فرایند پزشکی دیگری، پیش از اقدام به درمان می بایست از موارد منع استفاده (منع مصرف) آن آگاهی یافت. این موارد، به شرایطی گفته می شود که در صورت دارا بودن یک یا چند مورد از آن، نمی بایست از آن فرآیند پزشکی استفاده نمود. لازم به ذکر است اعلام یک شرایط به عنوان مورد منع استفاده لزوما به معنای خطرناک بودن یونتوفورزیس در آن شرایط نیست بلکه ممکن است به دلیل احتیاط منطقی در اثر کمبود اطلاعات باشد. به عنوان نمونه، تا کنون هیچ مطالعه ای بر روی تاثیر یونتوفورزیس در بارداری و یا شیردهی صورت نگرفته است. بدیهی است که به دلیل حساسیت این دوران، در آینده نیز هیچ مطالعه ای نیز مستقیما بر روی این گروه ها صورت نخواهد گرفت. در عوض، برای نگاه داشتن جانب احتیاط، این گونه موارد به عنوان موارد منع استفاده این روش بیان می شوند.
موارد منع استفاده روش یونتوفورزیس عبارتند از:
– بارداری
– شیردهی
– سن زیر 5 سال
– مشکلات قلبی
– دارا بودن ضربان ساز یا پیس میکر قلبی
– دارا بودن ایمپلنت فلزی یا الکترونیک
– صرع
– مشکل در حس لامسه
– مشکلات عروقی شدید
– ترومبوزیس موضعی (لخته شدن غیر طبیعی خون) در نواحی تحت درمان
– هرگونه توده بدخیم در نواحی تحت درمان
– زخم یا التهابات گسترده در نواحی تحت درمان

مقاوم شدن به درمان (تولرانس به درمان)

تولرانس به معنای کاهش اثربخشی یک روش درمانی در اثر تکرار انجام آن است. خوشبختانه درمان با روش یونتوفورزیس تولرانس نیز ایجاد نمی کند و پس از دستیابی به درمان اولیه، می توان اطمینان داشت نگهداری درمان نیز موفقیت آمیز خواهد بود. هر چند در اینجا نیز،‌ استفاده از دستگاه یونتوفورزیس استاندارد که یکنواختی جریان تولیدی آن در آزمون های بلندمدت به اثبات رسیده باشد ضروری است.

مزایای روش یونتوفورزیس در مقایسه با دیگر روش های درمان تعریق بیش از حد

با توجه به آنچه شرح داده شد، مهمترین مزایای استفاده از یونتوفورز برای درمان تعریق را می توان به این صورت بیان نمود:
– اثربخشی کامل در دستیابی به خشکی مطلوب پوست
– سابقه طولانی استفاده در جهان و اثبات عدم وجود عوارض جانبی
– معرفی توسط نهادهای جهانی (مانند FDA، EMA، آکادمی درماتولوژی امریکا و انجمن بین المللی هایپرهیدروزیس) به عنوان خط اول درمان تعریق بیش از حد
– عدم استفاده از مواد خارجی شیمیایی و یا بیولوژیک
– عدم نیاز به مواد یا تجهیزات مصرفی
– هزینه بسیار کم در طول دوره درمانی
– امکان انجام درمان در خانه، در زمان دلخواه و بدون نیاز به کمک فرد دیگر
– ماهیت غیر تهاجمی (عدم نیاز به تزریق و یا جراحی) و بدون درد
– امکان امتحان درمان با یونتوفورز پیش از تهیه دستگاه

نظر منابع علمی دنیا در مورد یونتوفورز

قابل اتکاترین اطلاعات در مورد اثربخشی و عوارض جانبی هر روش‌ درمانی زمانی به دست می‌آید که آن روش، به طور طولانی مدت و توسط تعداد زیاد افراد به کار گرفته شده،‌ و توسط متخصصین مراجع جهانی مورد بررسی و تحلیل قرار کرفته باشد. نتیجه چنین بررسی های بلند مدتی، توسط این مراجع منتشر و اعلام می گردد. در زیر، نظر معتبرترین نهادهای علمی دنیا در مورد جایگاه درمانی یونتوفورزیس برای درمان تعریق اضافی به نقل مستقیم از این مراجع ارائه شده است:

آکادمی درماتولوژی امریکا

” یونتوفورزیس یک درمان هزینه-اثر بخش، ایمن {و} دارای تاییدیه FDA امریکاست…{این روش} درمان اول تعریق بیش از حد دست و پا به شمار می رود…{اکنون} الکترودهای ویژه ناحیه زیر بغل (پد های اسفنجی مرطوب شده با آب) نیز طراحی شده اند“

a ” Iontophoresis is a cost-effective, safe therapy approved by the US FDA …and is considered the primary treatment for palmar and plantar hyperhidrosis … special axillary electrodes (foam pads soaked in water) have been developed“ a

Reference: S. Nawrocki, J. Cha; The etiology, diagnosis, and management of hyperhidrosis: A comprehensive review; Journal of American academy of dermatology; 2019; Page 672

مجله درماتولوژی اروپا

“ روش انتخابی در درمان تعریق بیش از حد دست و پا، یونتوفورزیس است. “

a “ The method of choice in treating palmoplantar hyperhidrosis is tap water iontophoresis “ a

Reference: B.TOGEL, B.GREVE,C.RAULIN; Current therapeutic strategies for hyperhidrosis: a review; European Journal of Dermatology; 2002; pages 219-223

انجمن بین‌المللی هایپرهیدروزیس

“ یونتوفورزیس نمی بایست به عنوان درمان اول تعریق بیش از حد دست و پا مورد غفلت قرار گیرد. “

a “ Iontophoresis should not be overlooked as a primary treatment of palmar and plantar hyperhidrosis. “ a

Reference: D.M.Pariser, A.Ballard; Iontophoresis for Palmar and Plantar Hyperhidrosis; Dermatol Clin; 2014; page 494

تجربه جلسه درمانی با یونتوفورزیس

راه اندازی و نحوه استفاده از دستگاه یونتوفورزیس به چه صورت است؟
در حین جلسه درمانی چه حسی خواهم داشت؟
آیا می‌توانم از دستگاه یونتوفورز در خانه و به تنهایی استفاده کنم؟
برخی افراد ترجیح می‌دهند پیش از تهیه دستگاه یونتوفورزیس و شروع دوره درمانی، پاسخ این پرسشهای خود را به صورت عینی تجربه کنند. خوشبختانه امکان امتحان درمان با این روش به آسانی وجود دارد. برای هماهنگی جهت انجام جلسه آزمایشی رایگان با دستگاه یونتوفورزیس، اینجا را کلیک کنید.

یافتن مرکز درمانی (کلینیک) یونتوفورزیس

هر چند آسان‌ترین شیوه استفاده از دستگاه‌های یونتوفورزیس، تهیه آن و استفاده در منزل است، اما همچنین می‌توان به مراکز درمانی نیز مراجعه کرد. برای یافتن کلینیک هایی که از یونتوفورزیس برای درمان تعریق استفاده می‌کنند اینجا را کلیک کنید.

یونتونُرم

یونتونرم نام دستگاه یونتوفورزیس مورد تأیید وزارت بهداشت و توصیه شده توسط پزشکان متخصص پوست و مو است. طراحی سخت افزاری و نرم افزاری منحصر به فرد یونتونرم، بالاترین میزان اثربخشی، کمترین حس گزگز هنگام درمان و نیز ساده‌ترین نحوه استفاده را به طور همزمان فراهم کرده است. همچنین تیم پشتیبانی یونتونرم مفتخر است با ارائه پشتیبانی و مشاوره با کیفیت و شبانه روزی، و نیز گارانتی و خدمات پس از فروش بلند مدت، بالاترین سطح رضایت مشتریان را به دست آورد. برای آشنایی بیشتر با دستگاه یونتوفوررزیس یونتونرم، اینجا را کلیک کنید. همچنین برای آگاهی از نکات مهمی که پیش از تهیه دستگاه ضد تعریق باید به آن توجه کنید، اینجا را کلیک کنید.